Лекц №3

I. Èëýðõèéëýë
II. Àðèôìåòèê véëäýëvvä
III. Véëäýëvväýä õèéõ çýðýãëýë
IV. Íýìýãävvëýõ õîðîãäóóëàõ
V. Áèò véëäýëvvä
VI. ͺõöºëò èëýðõèéëýë
Èëýðõèéëýë
1. Ávõ òºðëèéí õóâüñàã÷ òîãòìîë áîëîí véëäýëvväýä èëýðõèéëýë õýðýãëýæ áîëíî.
2. Òîãòìîë áîëîí õóâüñàã÷äûí véëäëèéí òýìäýãýýð õîëáîñîí äàðààëëûã èëýðõèéëýë ãýíý. Èëýðõèéëýëä õýðýãëýãäýõ véëäýëvväèéã óíàð, áèíàð ãýæ àíãèëíà
– Óíàð véëäýë íü çºâõºí íýã õóâüñàã÷ äýýð ãvéöýòãýõ véëäýë þì.( ýñâýë const )
Æèøýý íü – i = óíàð (– ) véëäýë
– Áèíàð íü õî¸ð õóâüñàã÷ûí õîîðîíä õèéãäýõ véëäýë áà véëäëèéí òýìäýãèéã õóâüñàã÷äûí äóíä áè÷äýã.
Æèøýý íü õ+y=áèíàð ( + ) véëäýë

Àðèôåìåòèê véëäýë¿¿ä

Víäñýí äºðâºí àðèôåìåòèê véëäýë áàéäàã. ( +, -, *, / )
Áèíàð véëäýë íü (+, -, *, /, %) áàéíà. Óíàð véëäýë íü ( – ) véëäýë. Ñè õýëýíä óíàð (+) véëäýë áàéäàã.

Víäñýí véëäýëvväèéí çýðýãëýë

Véëäëvvä ×èãëýë
( ) çvvíýýñ áàðóóí
* / çvvíýýñ áàðóóí
+ - çvvíýýñ áàðóóí
óíàð - çvvíýýñ áàðóóí
Èæèë çýðýãëýëòýé véëäýëvväèéí õóâüä àëü òàëààñ íü ýõýëæ véëäýëèéã ãvéöýòãýõèéã ÷èãëýë òîäîðõîéëíî.
Æèøýý íü Äàðààõ èëýðõèéëýë õýðõýí áîäîãäîõûã àâ÷ vçüå
-(-3*(5+2*6)+(3*4+4)/2
-(3*(5+12))+(3*4+4)/2
-(-3*17)+(3*4+4)/2
-(-51)+(3*4+4)/2
-(-51)+(12+4)/2
-(-51)+16/2
51+8
59
Óòãà îëãîõ véëäë¿¿ä
Óòãà îëãîõ ¿éëäëýýð àëèâàà íýã èëýðõèéëëèéí ýöñèéí ¿ð ä¿íã õóâüñàã÷èä îëãîíî.Óòãà îëãîõ véëäýë íü õàìãèéí áàãà çýðýãëýëòýé¿éëäýëä òîîöîãääîã.
<õóâüñàã÷>[]=<èëýðõèéëýë>
íü : +, -, *, /, %, <<, >> , & , ^ , ) ýñâýë áàéõãvé áàéæ áîëíî.
Óòãà îëãîõ véëäýë íü véëäýë ó÷ðààñ véëäýëä àøèãëàæ áîëîõ ávõ ë ãàçàð òvvíèéã àøèãëàæ áîëíî.
Æèøýý íü:
A=b=c+4; c=3*(d=12.0/x)
= véëäýëèéí 4 += , – =, * =, / = véëäýëýýð
I=I+2; I+=2;
K=k*10; k*=10;
X=x*(y+1) x*=y*1;




Íýìýãävvëýõ õîðîãäóóëàõ véëäýë

Cè õýëýíä ìàø ºðãºí õýðýãëýãääýã véëäýëvvä íü íýìýãävvëýõ /++/, õîðîãäóóëàõ íü /--/ véëäýëvvä áàéäàã.
Íýìýãävvëýõ õîðîãäóóëàõ véëäýë íü îáúåêòûí óòãûã íýãýýð íýìýãävvëæ õîðîãäóóëíà. Íýìýãävvëýõ õîðîãäóóëàõ véëäýë îáúåêòûí àëü òàëä áè÷èãäñíýýñ õàìààð ÷ ÿëãààòàé áàéäëààð áîäîãäîíî.
Æèøýý íü b=c+i++ ; <=> b=c+i; i=i+1;
b=c+++i; <=> i=i+1; b=c+i;
Íýìýãävvëýõ õîðîãäóóëàõ véëäýë íü óíàð véëäýë ó÷èð víäñýí äºðâºí véëäýëýýñ ºíäºð çýðýãëýëòýé áàéíà. Íýìýãävvëýõ õîðîãäóóëàõ véëäëèéã çºâõºí îáúåêòýé õèéãäýíý. Ýäãýýð véëäëèéã òîãòìîë óòãàí äýýð õèéõãvé.
Æèøýý íü 5++ ,+ +5
5- -, - -5ãýâýë àëäàà áîëíî.
Óíàð íü áèíàðààñ ºíäºð çýðýãòýé.
Vëäýãäýë îëãîõ véëäýë

Ñè õýëýíä vëäýãäýë îëãîõ véëäýë íü ºðãºí õýðýãëýãäýã. ( ¿ëäýãäýëòýé îëîõ) Óã véëäýë íü õóâààõ véëäëèéí vëäýãäëèéã îëãîõ véëäýë.
Æèøýý íü
Ó=5; õ=12; z=x%y; z=2
Ýíý véëäýëèéã float ýñâýë double òºðëèéí óòãàíä õèéõãvé çºâõºí ávõýë òîîíû óòãàí äýýð õèéíý.
Áèò véëäýëvvä

Áèò véëäýë íü òîîíû áèò véëäëýýð õèéãäýõ véëäýëèéã õýëíý. Ñè õýëýíä äàðààõ çóðãààí áèò véëäýëèéã àøèãëàíà.
1. &(áèò áà véëäýë)
2. |(áèò áóþó véëäýë)
3. ^. (áèò õîð véëäýë)
4. <<(áèò ävðñýëèéã çvví òèéø øèëævvëýõ véëäýë)
5. >>(áèò véëäýëèéã áàðóóí òèéø øèëævvëýõ véëäýë)
6. ~ vãvéñãýë

Áèò ¿éëäë¿¿äèéí óòãà
• & /áà/ véëäýëèéí óòãà íü : õî¸ð óòãà íü õî¸óëàà 1 áîë ýöñèéí vð äví íü íýã áàéíà. Áóñàä våä òýã áàéíà.
• | áóþó véëäýëèéí óòãà íü : õî¸óëàà òýã áîë ýöñèéí vð äví íü òýã áóñàä våä íýã áàéíà.
• ^ õîr óòãà õî¸óëàà èæèë áîë ýöñèéí vð äví íü òýã ÿëãààòàé áîë íýã áàéíà.
• << ¿éëäýë íü áîë òóõàéí òîîíû áèò ävðñëýëèéã òîäîðõîé òîîãîîð çvví òèéø øèëævvëíý. Ýíý íü òóõàéí òîîã õî¸ðòûí çýðýãòýýð vðævvëæ áàéãààòàé óòãà èæèë .
• >> áàðóóí òèéø øèëævvëýõ áà ýíý íü òóõàéí òîîã õî¸ðòûí çýðýãòýä õóâààæ áàéãààòàé òýíövv.
• ~ vãvéñãýë – óòãà íü íýã áîë vð äví íü òýã áàéíà. Ýñðýã áîë íýã áàéíà.

Áèò véëäýëvväèéí õvñíýãò
1 áèò íü 0 áà 1 ãýñýí 2 ë óòãûã àâíà.Ýäãýýð óòãóóä äýýð áèò ¿éëäë¿¿ä õýðõýí ¿éë÷ëýõèéã àâ÷ ¿çüå.

Õ1 X2x X&X2 X1|X2 X|^X2 ~ X1
1 1 1 1 0 0
1 0 0 1 1 0
0 1 0 1 1 1
0 0 0 0 0 1



ͺõöºëò èëýðõèéëýë ( ?: )
Óã véëäýë íü èëýðõèéëýë äîòîð ñîíãîëòûí ìåõíèçìûã õýðýãævvëäýã véëäýë þì. Áè÷èãäýõ õýëáýð íü :
Øàëãàõ èëýðõèéëýë ? èëýð 1 : èëýð 2
Øàëãàõ èëýðõèéëèéí óòãà õýðâýý víýí áàéâàë èëýðõèéëýë 1, õàðèí õóäàë áàéâàë èëýð 2 íü ýíý èëýðõèéëëèéí ¿ð ä¿í áóþ óòãà áîëíî.
Æèøýý íü: z=(a>b)? a:b; /*z=max (a,b)*/;
Æèøýý íü: x=3; y=3; z=1; (z+=((x>y)?(x++):y++))
Z+=x (z+=3)
(z=z+3)
Yð äví íü : õ=3; y=4; z=4;










Ñåìèíàð 4

Æèøýý¹1 Àðèôìåòèê véëäýë
# include < stdio.h >
int i=2, j=2, k=2, m=2 ,n=2 ;
main ( )
{ clrscr ( ) ;
i=j*2+k /2-j ;
Printf (“i=% d \n”, i); / * 3 * /
m=(i+j)/(k+n)-I*j/(k*n)+3;
printf(“m=%d\n”,m) / *3* /
k=i/j*(n+m)-(i-j)/n/m*i;
printf(“k=%d\n”,k) / *5* / }
Æèøýý¹2 Óòãà îëãîõ véëäýë
# include < stdio.h >
int I=2, j=2, k=2;
void main ( ) {
{ clrscr ( ) ;
I+=j*=k*=k+=1;
Printf (“i=% d j=%d, k=%d \n”, I,j,k); /*20,18,9*);
Printf (“i=% d\n”, I=3+j*2); / * 39 * /
i=20 , i*=j=k=6;
printf(“I=%d j=%d K=%d\n”,i,j,k); /*120,6,6*/
i+=j=i/=6;
printf(“i=%d j=%d\n”,i,j); / *40,20* / }
Æèøýý ¹3 Íýìýãävvëýõ õîðîãäóóëàõ
# include < stdio.h >
int I=2, j=2 k=2;
void main ( ) ;
{ clrscr ( ) ; I=j=k=3;
printf(“\n i=%d j=%d k=%d”,i++, ++j, k++); /*3 4 3*/
i=j+++++k;
Printf(“\n i=%d, j=%d, k=%d”,I,j,k); / * 9 5 5 * /
i=j++*2+(++k+j++)/2-j;
printf(“\n \n i=%d j=%d k=%d”,I,j,k); /*10 7 6*/ }